Tytuł „Budowa Roku 2021” (nagroda I stopnia) 
Obiekty przebudowane i rewitalizowane o wartości do 23 mln zł (Grupa VI)

Rewitalizacja wieży ciśnień zlokalizowanej w Zabrzu przy ul. Zamoyskiego 2
na cele społeczne, edukacyjne, naukowe
i kulturalne

Inwestor: Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu
Generalny wykonawca: konsorcjum fi rm: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe BANIMEX Sp. z o.o.,
Będzin, AZI-BUD Sp. z o.o., Będzin
Jednostka projektowa: Team s.c., Busko-Zdrój
Kierownik budowy: mgr inż. Dariusz Tokarczyk
Inspektor nadzoru: mgr inż. Przemysław Śliwiński
Główni projektanci: mgr inż. arch. Wojciech Kurzeja,
mgr inż. arch. Wawrzyniec Kuc (architektura), mgr inż. Marcin Nosek (konstrukcja)

Budowę do konkursu zgłosił inwestor.

 

Obiekt został wzniesiony w latach 1907‒1909 według projektu arch. A. Kinda i F. Loose. Wieża właściwa wysokości 46 m jest zakończona ośmioboczną kopułą wysokości 10 m, opartą na środkowym trzonie z klatką schodową i ośmiu podporach murowanych. Roboty budowlane rozpoczęto w 2019 r. Na nowo określono funkcję obiektu, przeznaczając wieżę na cele usługowe społeczne, edukacyjne, naukowe i kulturalne. Wybudowano pylon o konstrukcji żelbetowej, osłonięty fasadą szklaną półstrukturalną. Stanowi on główny trzon komunikacji pionowej, z windą umieszczoną centralnie oraz oplatającą szyb windowy klatką schodową, która stanowi jednocześnie punkt widokowy. Właściwy budynek wieży został poddany gruntownej przebudowie. Zachowano główne elementy konstrukcyjne oraz pozostałości elementów zbiornika, jak i trzon wewnętrzny mieszczący techniczną klatkę schodową. Szkielet „dźwiga” pozostałości bębna dawnego zbiornika – obecnie przestrzeń wystawy oraz podwieszoną pod nim dawną kondygnację techniczną – obecnie poziom kawiarni. Strzeliste fi lary są spięte stalowymi stężającymi konstrukcję kratownicami. Szkielet jest wypełniony surową cegłą. Dekoracja została ograniczona do gzymsów międzyokiennych i opasek wokół okien. Obecnie budynek wieży ciśnień jest jedną z ważniejszych wizytówek miasta. Jest otoczony parkiem, stanowi miejsce odpoczynku oraz spotkań mieszkańców. Poziom kawiarni, z wysuniętą wspornikowo szklaną „kostką”, umożliwia obserwowanie krajobrazu miasta, a tej obserwacji nie zakłócają inne budowle. Dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji wieża ciśnień odzyskała dawny blask, z korzyścią dla najbliższego sąsiedztwa i regionu. W ramach rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania budynku wieży ciśnień wykonano m.in. wymianę więźby dachowej, wzmocnienie istniejących elementów stalowych kopuły, nowe schody i podest obserwacyjny wewnątrz kopuły, wzmocnienie istniejącego stropu stalowego na poziomie +23,26 m, nowe stropy żelbetowe na poziomach +23,26 i +26,62 m, punkt widokowy na poziomie stropu +23,26 m oraz na poziomie +18,68 m.

Powierzchnia zabudowy wynosi 508,07 m2, powierzchnia użytkowa 1339,67 m2, a kubatura budynków 12 917,99 m3. Całość prac wykonano w ciągu 28 miesięcy.